اخذ گواهینامه ممکن است برای بعضی‌ها کاری سخت و پیچیده به نظر برسد. ما در این مطلب از وبلاگ خریدشارژ به بررسی گام‌به‌گام مراحل اخذ گواهینامه می‌پردازیم. با ما همراه شوید.
فهرست مطالب
مقدمه
در گذشته به گواهینامه تصدیق رانندگی گفته می‌شد. سندی که با آن فرد می‌تواند با وسایل نقلیه مانند موتورسیکلت، اتومبیل، کامیون، اتوبوس رانندگی کند. گواهینامه در ایران یک سند هویتی است که توسط پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی و در صورت قبولی در آزمون آیین‌نامه و آزمون شهری صادر می‌شود.
اعتبار گواهینامه ۱۰ سال است و پس از ده سال در صورت صحت سلامت روانی و جسمی تجدید می‌شود. افرادی که سن ۷۰ سال به بالا دارند باید هر پنج سال یک‌بار برای اطلاع از وضعیت جسمی و روانی خود اقدام کنند و در صورت نیاز به تعویض گواهینامه به راهنمایی و رانندگی مراجعه کنند.
انواع گواهینامه
۱. گواهینامه پایه‌یک
برای حمل‌ونقل بیش از ۲۶ مسافر و وسایل باربری با بیش از ۶ تن. به استثنا وسایل نقلیه موتورسیکلت و موتورگازی.
شرایط اخذ گواهینامه پایه‌یک
- حداقل سن اخذ گواهینامه ۲۵ سال است
- قبولی در آزمون آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی
- قبولی در آزمایش رانندگی با اتومبیل‌های سنگین
- کافی بودن اطلاعات فنی در ارتباط با وسایل نقلیه.
- حداقل گذشتن دو سال از مدرک گواهینامه پایه دو.
مدارک موردنیاز گواهینامه پایه‌یک
- اصل گواهینامه ب ۲ یا گواهینامه رانندگی پایه دو
- اصل کارت ملی یا تأییدیه صادره از اداره ثبت‌احوال به همراه یک برگ کپی (کارت ملی جدید و هوشمند) ارائه گواهینامه دیگر در صورت وجود اعم از موتورسیکلت یا ویژه (مانند تراکتور و…)
- اصل شناسنامه عکس‌دار به همراه یک برگ کپی از صفحه اول و در صورت داشتن توضیحات یک برگ کپی از صفحه توضیحات.
- (۸) قطعه عکس ۴*۳ تمام‌رخ جدید (تجدید چاپ نباشد) با زمینه روشن، لباس تیره و تمام‌رخ
- عکس آقایان بایستی بدون کلاه، کراوات و لباس نظامی‌باشد، روحانیون در خصوص ارائه عکس با عمامه (گردی صورت و دو گوش کاملاً مشخص باشد) و اتباع خارجی با کروات مخیر هستند. عکس متقاضی باید بدون عینک باشد.
- آقایان مبتلا به طاسی سر در ارائه عکس با کلاه‌گیس مخیر بوده لیکن ثبت بیماری آنان در قسمت اطلاعات پزشکی سیستم مکانیزه صدور گواهینامه الزامی است.
- عکس بانوان باید به نحوی باشد که ضمن رعایت کامل حجاب اسلامی، گردی صورت متقاضی در عکس مشخص باشد.
۲. گواهینامه رانندگی پایه دو
برای حمل‌ونقل حداکثر ۲۶ نفر و جابه‌جایی شش تن بار باید گواهینامه پایه دو داشت.
توجه داشته باشید داشتن گواهی پایه سه ضروری است.
شرایط اخذ گواهینامه رانندگی پایه دو
- سن ۲۳ سال تمام
- گذشت ۲ سال تمام از اخذ گواهینامه پایه سوم
- گواهی سلامت جسمی و روحی و روانی و تست عدم اعتیاد
- طی دوره آموزش نظری و عملی
- قبولی در آزمون آئین‌نامه و عملی شهر با وسایل نقلیه مربوطه (مینی‌بوس و خاور)
- مدارک موردنیاز گواهینامه رانندگی پایه دو (پایه دوم)
- ارائه اصل گواهینامه رانندگی پایه سه با اعتبار حداقل ۶ ماه
- اصل کارت ملی یا تأییدیه صادره از اداره ثبت‌احوال مربوط به شماره ملی متقاضی به همراه یک برگ کپی
- ارائه هر نوع گواهینامه دیگر اعم از موتورسیکلت یا ویژه (مانند تراکتور، جرثقیل، لودر، گریدر، لیفتراک و…)
- اصل شناسنامه عکس‌دار به همراه یک برگ کپی از صفحه اول و در صورت داشتن توضیحات یک برگ کپی از صفحه توضیحات.
- هشت (۸) قطعه عکس ۴*۳ تمام‌رخ جدید (تجدید چاپ نباشد) با زمینه روشن، لباس تیره و تمام‌رخ
- عکس آقایان بایستی بدون کلاه، کراوات و لباس نظامی‌باشد، روحانیون در خصوص ارائه عکس با عمامه (گردی صورت و دو گوش کاملاً مشخص باشد) و اتباع خارجی با کروات مخیر هستند. عکس متقاضی باید بدون عینک باشد.
- آقایان مبتلا به طاسی سر در ارائه عکس با کلاه‌گیس مخیر بوده لیکن ثبت بیماری آنان در قسمت اطلاعات پزشکی سیستم مکانیزه صدور گواهینامه الزامی است.
- عکس بانوان باید به نحوی باشد که ضمن رعایت کامل حجاب اسلامی، گردی صورت متقاضی در عکس مشخص باشد.
۳. گواهینامه پایه سه
گواهینامه پایه سوم برای متقاضیان دریافت گواهینامه در مرتبه‌ی اول با اعتبار یکساله صادر می‌شود. در مدت سال اول، دارنده گواهینامه موظف است برخی محدودیت‌ها و شرایط ویژه را رعایت کند. در صورت رعایت قوانین و مقررات آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی و عدم ارتکاب تخلف، گواهینامه یک ساله‌ی وی تبدیل به گواهینامه با اعتبار ده ساله‌ی پایه ۲ خواهد شد.
پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا به منظور رفاه متقاضیان دریافت گواهینامه و تشویق آنها به رعایت قوانین و مقررات عبور و مرور و کاهش تخلفات و تصادفات احتمالی، گواهینامه رانندگی پایه سه را در اولین مرحله با دو اعتبار یک ساله و مشروط صادر می‌کند. در صورت به پایان رسیدن تاریخ گواهینامه از زمان صدور اولیه و چنانچه در این مدت مقررات را به طور کامل رعایت کرده باشید، اعتبار گواهینامه بدون مراجعه به راهنمایی و رانندگی ۱۰ سال دیگر تمدید خواهد شد. در حقیقت گواهینامه ۱۰ سال دیگر از تاریخ اعتبار قبلی معتبر است. درصورت ارتکاب تخلفات حادثه ساز، گواهینامه فرد توسط ماموران راهنمایی و رانندگی اخذ و تبدیل به گواهینامه موقت یکساله به واحدهای صدور گواهینامه مامورین راهور ناجا ارسال خواهد شد.
گواهینامه رانندگی شامل ۳ گروه خودروهای سبک، نیمه سنگین و سنگین است. برای خودروهای سبک گواهینامه رانندگی پایه ۳ صادر می‌شود. بدین منظور متقاضی دریافت گواهینامه باید ۱۸ سال تمام داشته باشد و می‌تواند خودرو با ظرفیت حداکثر ۵٫۳ تن و ۹ نفر را جابجا کند. به منظور اخذ گواهینامه برای خودروهای نیمه سنگین، گواهینامه پایه دو و ۲۳ سال تمام نیاز است. در گواهینامه پایه ۲ مجاز به رانندگی خودروهایی با حداکثر ۶ تن بار و جابجایی ۲۶ نفر هستید. به منظور دریافت گواهینامه پایه ۲، از تاریخ صدور گواهینامه پایه ۳ باید ۲ سال گذشته باشد. به منظور دریافت گواهینامه پایه ۱ حداقل ۲۵ سال تمام نیاز است و باید ۲ سال از تاریخ صدور گواهینامه پایه ۲ گذشته باشد.
هزینه دریافت گواهینامه رانندگی پایه سوم
لطفا توجه داشته باشید امکان دارد در سالهای آتی این نرخ تغییر پیدا کند لطفا برای اطلاع از نرخ دقیق تر از یکی از آموزشگاه های رانندگی شهر خودتان اطلاع کسب نمائید.
بر اساس نرخ جدید خدمات آموزشگاه های راهنمایی و رانندگی، شهریه ۱۶ ساعت آموزش تئوری ۷۰ هزار و ۸۰ تومان و شهریه ۲۴ ساعت آموزش عملی ۴۳۲ هزار تومان می‌شود که جمعا هنرجو باید ۵۰۲ هزار و ۸۰ تومان بابت گذراندن این دوره بپردازد.
نرخ هر آزمون مجدد تئوری مقدماتی بابت هر هنرجوی مردودی (کلیه گواهینامه ها) : ۲۷۶۰ تومان
نرخ هر آزمون مجدد تئوری نهایی بابت هر هنرجوی مردودی (کلیه گواهینامه ها) : ۲۸۷۵ تومان
نرخ هر آزمون عملی مجدد نهایی بابت گواهینامه های پایه دوم و سوم : ۹۲۰۰ تومان
مدارک و شرایط لازم گواهینامه پایه سه
- حداقل سن ۱۸ سال تمام
- اصل شناسنامه عکس دار به همراه یکبرگ تصویر صفحه اول و در صورت داشتن توضیحات یکبرگ تصویر صفحه توضیحات.
- اصل کارت ملی یا تائیدیه صادره از ادارات ثبت احوال مربوط به شماره ملی متقاضی به همراه یکبرگ تصویر آن.
- ارائه مدارک دال بر روشن بودن وضعیت نظام وظیفه برای متقاضیان ذکور ایرانی ( شامل یکی از موارد : برگه آماده به خدمت معتبر فاقد مهر غیبت- کارت پایان خدمت- کارت معافیت از خدمت- گواهی اشتغال به تحصیل- گواهی اشتغال به خدمت )
- توضیح : چنانچه هنرآموز متقاضی ثبت نام در محل اقامت خود باشد می بایست گواهی اشتغال بخدمت و یا گواهی تحصیلی به تائید راهور محل تحصیل و یا خدمت وظیفه رسیده باشد.
- اصل معرفی نامه صادره از اداره کل تشریفات وزارت امور خارجه در مورد دیپلمات ها و اصل معرفی نامه صادره از اداره کل اتباع خارجه ناجا یا معاونت اطلاعات فا استان در خصوص سایر اتباع خارجی
۴. گواهینامه موتورسیکلت
برای رانندگی با موتورسیکلت نیازمند یک گواهینامه مجزا هستید. از گواهینامه سایر وسایل نقلیه نمی‌توان برای موتورسیکلت استفاده کرد و همچنین از گواهینامه موتورسیکلت برای سایر وسایل نقلیه نمی‌توان استفاده کرد.
شرایط اخذ گواهینامه موتورسیکلت
- داشتن ۱۸ سال تمام
- طی دوره‌های آموزش تئوری و عملی و کسب مهارت لازم
- حضور متقاضی برای تمام مراحل جهت اخذ گواهینامه در آموزشگاه الزامی است.
- مدارک لازم برای گواهینامه موتورسیکلت
- ارائه اصل شناسنامه عکس‌دار به همراه یک برگ تصویر صفحه اول و در صورت داشتن توضیحات از صفحه توضیحات.
- اصل کارت ملی یا تائیدیه صادره از اداره ثبت‌احوال، دارندگان شناسنامه جدید نیاز به ارائه کارت ملی ندارند.
- تعداد هشت قطعه عکس ۴×۳ جدید سیاه‌وسفید تمام‌رخ با زمینه روشن بدون عینک، کلاه، کروات و بدون روتوش.
- ارائه مدرک مبنی بر روشن نمودن وضعیت نظام‌وظیفه افراد ذکور زیر پنجاه سال سن
- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت‌دار پزشکی.
- ارائه کارت گروه خون صادره از مراکز پزشکی مجاز و یا هرگونه مدرکی از قبیل کارت پایان خدمت که گروه خونی متقاضی در آن درج شده باشد و یا خود اظهاری متقاضی (به‌صورت مکتوب) مبنی بر اطلاع از گروه خونی خود، کافی به مقصود است.
- پرداخت تعرفه‌های قانونی به حساب‌های تعیین‌شده به نام شخص متقاضی (ارائه فیش‌های بانکی) مهم
- ارائه کد پستی محل سکونت بر اساس مدرک معتبر (قبض، آب، برق، تلفن)
تذکر ۱
همراه داشتن اصل شناسنامه عکس‌دار و پرونده آموزشی به انضمام کارتکس برای شرکت در آزمون‌ها الزامی است.
تذکر ۲
هنرجویان بی‌سواد و یا کم‌سواد (تا پنجم ابتدائی) در صورت داشتن ۳۰ سال سن تمام می‌توانند در آزمون آئین‌نامه به‌صورت غیر نوشتاری (شفاهی) ثبت‌نام نمایند.
تذکر ۳: در صورت رسیدن به سن ۲۳ سال و گذشت ۲ سال از تاریخ صدور گواهینامه می‌تواند با موتور بیش از ۲۰۰ سی‌سی رانندگی نماید.
گواهینامه موتورسیکلت برای بانوان
به‌طورکلی منعی برای استفاده زنان از موتورسیکلت وجود ندارد؛ اما در ایران با توجه به ماده ۲۰ قانون راهنمایی و رانندگی تنها مردان می‌توانند گواهینامه موتورسیکلت بگیرند و متأسفانه در این قانون برای زنان حقی قائل نشده است.
شرایط و مدارک اخذ گواهینامه در ایران
- داشتن ۱۸ سال تمام برای خانم‌ها و آقایان.
- کارت ملی دائم یا موقت.
- ۸ قطعه عکس پرسنلی همراه با زمینه روشن.
- کد پستی ده‌رقمی آدرس محل سکونت.
- شرایط خدمت برای آقایان واضح باشد.
- همراه داشتن اصل و کپی کارت پایان خدمت.
- برگه اعزام به پایان خدمت.
- برای محصلان گواهی اشتغال به تحصیل.
مراحل اخذ گواهینامه
گام اول شما چه گواهینامه‌ای باید بگیرید؟
فرض ما در این گزارش این است که شما می‌خواهید گواهینامه رانندگی با خودروهای سواری سبک بگیرید. این گواهینامه در سالهای نه‌چندان دور به نام گواهینامه پایه 2شناخته می‌شد و هنوز هم شاید بین مردم به همین نام مشهور باشد. اما چند سال پیش این نام‌گذاری تغییر کرد و این گواهینامه به نام ب۱ نامیده شد. تعدد گواهینامه‌ها در این مدل نام‌گذاری باعث شد که شیوه جدیدتری در دستور کار پلیس راهور قرار گیرد. بر اساس نظام جدید صدور گواهینامه، تعداد گواهینامه‌های صادره از ۶ نوع به۳ نوع پایه۱، پایه۲ و پایه۳ تبدیل شد و اعتبار گواهینامه‌ها تا سن ۶۵ سالگی ۱۰ سال، از ۶۵ تا ۷۵ ۵سال و از ۷۰ سالگی ۲ سال است. گواهینامه «ب۱» معادل پایه ۳، گواهینامه «ب۲» معادل پایه ۲ و گواهینامه‌های «پ۱» و گروه «ت» معادل پایه یکم است که هنگام تعویض گواهینامه، معادل‌سازی می‌شود. پس با این حساب شما برای رانندگی با خودروهای سواری سبک باید به دنبال گواهینامه پایه ۳ باشید.
گام دوم حضور در آموزشگاه و ارائه مدارک
آموزشگاه‌های رانندگی تنها جایی است که برای اخذ گواهینامه رانندگی خودروهای سواری سبک (گواهینامه پایه ۳) باید مراجعه کنید. خدمات این آموزشگاه‌ها چندان تفاوت فاحشی با هم ندارند. هزینه‌های آنها هم یکی است، پس بهترین پیشنهاد انتخاب نزدیک‌ترین آموزشگاه به محل زندگی یا کار شماست. یادتان باشد که شما۲-۳ هفته‌ای باید به این آموزشگاه رفت‌وآمد داشته باشید، پس به سهل بودن رفت‌وآمدتان فکر کنید. اما قبل از رفتن، این مدارک را آماده کنید تا دچار دردسر نشوید.
گام سوم هزینه‌هایی که باید بپردازید
آن‌هایی که خیلی سال قبل گواهینامه گرفته‌اند، حتماً از بالا رفتن هزینه‌های دریافت گواهینامه تعجب خواهند کرد. پیشنهاد ما این است که اگر واقعاً قصد رانندگی ندارید و قرار است که گواهینامه فقط به‌عنوان یک مدرک در کیفتان قرار گیرد، بی‌خیال این کار شوید. به‌هرحال هزینه‌های این کار ۲ بخش خواهد بود؛ یکی هزینه‌های مربوط به آموزشگاه و دیگری هزینه‌هایی که باید به‌حساب نهادها واریز کنید.
گام چهارم معاینه و شرکت در کلاسهای تئوری
برای اخذ گواهینامه باید از سلامت جسمانی برخوردار باشید. مخصوصاً دید چشم‌های شما باید مشکلی نداشته باشد، برای همین هم در این مرحله شما را به یک پزشک معتمد نیروی انتظامی معرفی می‌کنند تا معاینه شوید. گروه خونی‌تان هم با انجام یک آزمایش باید مشخص و برگه آزمایشگاه به آموزشگاه تحویل داده شود. گام بعدی هم شرکت در کلاسهای آموزشی تئوری است که شامل۸ جلسه ۲ ساعته خواهد بود؛ 6جلسه کلاس آشنایی با قوانین راهنمایی و رانندگی و ۲ جلسه آموزش فنی اتومبیل. حضور شما در این کلاس‌ها الزامی است. در صورت غیبت باید در کلاسهای جایگزین شرکت کنید. در پایان هم یک آزمون اولیه توسط آموزشگاه از شما گرفته خواهد شد. قبولی شما در این آزمون شرط حضور در دوره‌های آموزشی عملی یا همان رانندگی با اتومبیل‌های آموزشی است. آزمون آیین‌نامه معمولاً هفته‌ای یک‌بار برگزار می‌شود. اگر قبول نشدید بعد از گذشت یک هفته دوباره می‌توانید در آزمون شرکت کنید.
گام پنجم رانندگی آموزشی در معابر شهری
خب حالا به بخش هیجان‌انگیز ماجرا رسیده‌اید. خیلی‌ها در این مرحله برای نخستین بار پشت فرمان یک اتومبیل قرار می‌گیرند. شما در این مرحله باید در ۱۰ تا ۱۲ جلسه آموزش عملی رانندگی شرکت کنید. انتخاب ساعت‌های آموزش رانندگی کمی توافقی است، یعنی آموزشگاه وضعیت وقت‌های آزاد شما را در نظر می‌گیرد و البته شما هم باید در تعیین ساعت آموزش کمی انعطاف داشته باشید. یکی از موارد تخلف در این مرحله این است که شما در کلاس آموزشی حضور نیابید و مربی هم کارت یا کارنامه شما را به شکل صوری مهر کند. اگر این اتفاق توسط اداره راهنمایی و رانندگی محرز شود، هم کارت مربیگری را باطل و هم آموزشگاه را پلمب می‌کند. بنابراین شما و مربی رانندگی‌تان موظف هستید تمام ۱۲ جلسه رانندگی را حضور فیزیکی داشته باشید. نکته بعدی هم این است که در طول کلاسهای رانندگی، به‌هیچ‌عنوان با اتومبیل غیر از اتومبیل‌های مخصوص آموزشگاه، تمرین نکنید. اندازه کلاچ و به‌طورکلی، قلق هر خودرویی با دیگری متفاوت است. به همین علت این کار، کارایی آموزش شما را بسیار زیاد کاهش خواهد داد.
گام ششم شرکت در آزمون‌های رانندگی
معمولاً آموزشگاه‌های رانندگی، پس از پایان جلسه‌های آموزش عملی، یک آزمون داخلی توسط مربی از شما می‌گیرد تا اگر نیاز باشد برایتان بازهم کلاس آموزشی گذاشته شود. در گام بعدی برایتان وقتی تعیین می‌شود تا در آزمون نهایی که توسط یک افسر راهنمایی و رانندگی گرفته خواهد شد حضور یابید. قبل از آزمون عملی باید در آزمون نهایی تئوری حضور یابید. قبولی در این آزمون شرط حضور شما در آزمون عملی است. معمولاً شما باید ۱۵ دقیقه رانندگی کنید و مهارتتان را در این زمینه به افسر راهنمایی و رانندگی نشان دهید. اگر قبول شدید که هیچ، اما در صورت مردودی باید دوباره حدود ۱۰ ساعت یا همان ۵ جلسه آموزش ببینید که حدوداً برای هر جلسه، ۳۰ هزار تومان خرج روی دستتان می‌گذارد. ممکن است بین آزمون‌هایتان هم وقفه بیفتد بنابراین یادتان باشد که معاینات پزشکی شما ۶ ماه، قبولی آیین‌نامه‌تان ۲ سال و قبولی مهارت رانندگی‌تان فقط یک سال اعتبار دارند و بعدازاین مدت باید این موارد را دوباره اخذ کنید.