اینترنت اشیا موضوعیست که در چند سال اخیر ذهن همه‌ی افراد علاقه‌مند یا فعال در زمینه تکنولوژی را درگیر کرده است. اینترنت اشیا که مخالفان و موافقان خود را دارد، می‌تواند با هوشمند کردن زندگی و کسب‌وکارها انجام کارها را سریع‌تر و دقیق‌تر کند؛ درنتیجه زمان بیشتری برای انسان بخرد. از سمت دیگر این هوشمندی با خود خطرات و مضراتی به همراه دارد؛ زندگی هوشمند می‌تواند امنیت و حریم شخصی را از ما بگیرد و زندانی بزرگ در دنیای تکنولوژی برای ما بسازد.
فهرست مطالب
اینترنت اشیا چیست؟
اینترنت اشیا یا IoT (Internet of Things) به معنی اینترنت چیزها، تکنولوژی جدید بیست و چند سالهای است که به دنبال هوشمند کردن اشیا است. این هوشمندی می‌تواند در سطح یک یخچال باشد که به شما یادآوری می‌کند در راه برگشت به خانه شیر بخرید یا در سطح یک سیستم بزرگ حمل و نقل، خرید و فروش یا کشاورزی هوشمند. با این تکنولوژی، اشیا بدون نیاز به کمک انسان به اینترنت متصل می‌شوند و اطلاعات تبادل می‌کنند.
IoT چگونه شکل گرفت؟
ایده متصل کردن دستگاه‌ها و اینترنت اشیا از سالهای ۱۹۷۰ تا به حال تحت عناوین مختلفی از جمله رایانش فراگیر و اینترنت جاسازی‌شده مورد بحث بوده است. اولین شیء اینترنتی در دهه هشتاد مورد استفاده قرار گرفت. دیوید نیکولز، دانشجوی دانشگاه کارنگی ملون، دوست نداشت چندین بار در روز راه بین اتاقش تا دستگاه وندینگ کوکاکولا را طی کند و با یک یخچال خالی یا نوشابه‌های گرم روبه‌رو شود؛ پس او با کمک چندتا از دوستانش سیستمی برای کنترل دستگاه وندینگ از راه دور طراحی کرد. با استفاده از این سیستم آن‌ها می‌توانستند بفهمند که نوشابه‌ای در یخچال هست یا نه و اگر هست گرم است یا خنک.
هرچند به اعتقاد بسیاری این دستگاه، اولین دستگاه متصل به اینترنت یا به بیانی هوشمند است، باید گفت که خالق این تکنولوژی جذاب دیوید نیکولز نیست. او در واقع برای طراحی این سیستم از دستگاه مشابهی در دانشگاه استنفورد که به اینترنت متصل بود ایده گرفت و از آن تکنولوژی استفاده کرد.
اصطلاح «اینترنت اشیا» اولین بار توسط کوین اشتون در یک سخنرانی در دانشگاه MIT استفاده شد. او می‌گوید: اینترنت اشیا به‌هم‌پیوستگی فرهنگ بشر، یعنی همان اشیا ما را، با به‌هم‌پیوستگی سیستم اطلاعات دیجیتال ما، یعنی همان اینترنت، پیوند می‌دهد. اینترنت اشیا یعنی این.
ناجی یا نابودگر؟
آیا این تکنولوژی زندگی را آسان می‌کند؟ بله. اما آیا IoT ناجی بشر است؟ آیا فواید آن بیشتر از خطراتش است؟ برای قضاوت درباره چنین مسائلی همیشه زمان نیاز است، یا بهتر است بگوییم زمان قضاوت خواهد کرد. با این حال، بررسی خطرات و فواید آن و آمادگی برای حفظ امنیت ضروری است.
هوشمند بودن تمامی یا حداقل تعداد زیادی از وسایلی که روزمره از آن‌ها استفاده می‌کنیم ریسک هک شدن و دزدیده شدن اطلاعاتمان را بیشتر می‌کند. شرکت‌ها معمولا به امنیت دستگاه‌ها توجه زیادی نمی‌کنند؛ پس خطر هک شدن باز هم بیشتر می‌شود و با هک شدن یک دستگاه، امنیت کل شبکه ممکن است در خطر بیفتد.
تهدید دیگر این هوشمندی، از دست رفتن حریم خصوصی است. حتی الان که اینترنت اشیا به زندگی روزمره جهان وارد نشده می‌توانیم ببینیم که اطلاعات جمع‌آوری شده توسط برخی از دستگاه‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی در اختیار شرکت‌های غیرمرتبط قرار گرفته و برای مقاصد تجاری و سیاسی/ امنیتی استفاده می‌شود. تصور کنید که با همه‌گیر شدن تکنولوژی IoT ریزترین جزئیات زندگی ما که حتی خارج از دایره توجه خودمان است، مثل نوع قهوه‌ای که می‌نوشیم یا موسیقی‌ای که گوش می‌دهیم در حال رصد باشد و برای مقاصد مختلف استفاده شود.
اما در کنار این تهدیدات، اینترنت اشیا فرصت‌های زیادی به ما می‌دهد. شاید پیشرفت این تکنولوژی چنان بدیهی و طبیعی باشد که وزیدن باد در یک جنگل طبیعی است. حال با تمام این توصیفات این که IoT ناجی است یا نابودگر را زمان مشخص خواهد کرد.
آینده اینترنت چیزها
شرکت‌های تکنولوژی و مرتبط با اینترنت اشیا در حال حاضر نیازمند زیرساخت‌های بیشتری مثل اینترنت پرسرعت 5G برای گسترش این تکنولوژی هستند، اما هر روز این زیرساخت‌ها آماده‌تر می‌شوند و با توجه به رقابت زیاد در این حوزه دستگاه‌های هوشمند بیشتری تولید خواهد شد. بدون شک کشورها و شرکت‌های بزرگ تکنولوژی باید به فکر سیاست‌هایی برای تامین امنیت این وسایل باشند تا فاجعه‌ای رخ ندهد.