حدود یک سال پیش در خریدشارژ یک راهنمای تعویض پلاک منتشر نمودیم که در آن به مراحل، مدارک موردنیاز و نکات مهم تعویض پلاک پرداختیم. در این مدت این موارد مقداری تغییر کرده‌اند که در این مطلب به بررسی این موارد جدید می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
مقدمه
تعویض پلاک خودرو؛ معمولاً آخرین مرحله خریدوفروش خودرو است که دو طرف معامله با آن سروکار دارند. اگر برای اولین بار قصد فک پلاک داشته باشید، ممکن است سؤالات زیادی ذهن شما را درگیر کند که قصد داریم در این مقاله به تمام آن‌ها پاسخ دهیم. در این مقاله به بررسی راهنمای تعویض پلاک و مدارک لازم برای تعویض پلاک، هزینه و مراحل تعویض پلاک ماشین شرح داده‌شده است که امیدواریم برایتان مفید باشد.
تعویض پلاک چیست؟
تعویض پلاک؛ یکی از مهم‌ترین مراحل نقل‌وانتقال خودرو است که خریداران و فروشندگان را درگیر می‌کند. یکی از اهداف اصلی تغییر پلاک خودرو، دسترسی سریع به هویت و نشانی مالک وسیله نقلیه است. بدین منظور طرفین معامله باید مستندات و مدارک تعویض پلاک خودرو را آماده کنند و با مراجعه به مراکز مربوطه اقدامات لازم را انجام دهند.
شلوغی و ازدحام مراکز تعویض پلاک به خصوص در دوران شیوع کرونا مسئولین را بر آن داشت که با راه‌اندازی یک سیستم نوبت‌دهی آنلاین برای مراکز تعویض پلاک، روند انجام کار این کار را کمی تسهیل کنند. بنابراین متقاضیان باید با مراجعه به سامانه nobatdehi.epolice.ir و ورود به آن نسبت به دریافت آنلاین زمان شماره‌گذاری یا تعویض پلاک خودروی خود در همان روز یا چند روز قبل اقدام کنند.
مدارک لازم برای تعویض پلاک در سال ۱۴۰۰
در هنگام تعویض پلاک و انتقال سند خودرو، حضور فروشنده و خریدار ضروری است. اگر نمی‌توانید در این روز حاضر شوید، باید به‌طرف مقابل وکالت قانونی بدهید که از طرف شما کارهای تعویض پلاک و انتقال سند را انجام دهد. هرچند توصیه می‌کنیم حتماً خودتان حضور پیدا کنید، مخصوص اگر فروشنده اتومبیل هستید (تا زمانی که پلاک به نام شماست و تعویض نشده است، هر رویدادی به نام شما تمام خواهد شد). قبل از این‌که به مراکز تعویض پلاک خودرو بروید، مدارک موردنیاز برای تعویض پلاک را آماده کنید و همراه ببرید. در مطلب پایین، مدارک لازم برای تعویض پلاک در سال ۱۴۰۰ را که هم موردنیاز شخص فروشنده و هم خریدار است، آورده‌ایم.
مدارک لازم جهت تعویض پلاک خودرو برای شخص فروشنده
- ۱. کارت خودرو
- ۲. بیمه‌نامه خودرو
- ۳. برگ سبز یا سند مالکیت یا برگه شناسایی خودرو
- ۴. سند مالکیت ثبت‌شده در دفتر اسناد (اگر دارد)
- ۵. اصل شناسنامه و کارت ملی
- ۶. برگه عدم خلافی خودرو (اگر خودرو خلافی دارد فروشنده می‌تواند در همان مرکز تعویض پلاک آن را پرداخت کند)
- ۷. کارت معاینه فنی معتبر (برای خودروهایی که بیش از ۴ سال از تولیدشان می‌گذرد)
- ۸. کارت عابر بانک برای پرداخت هزینه خلافی
مدارک تعویض پلاک خودرو برای خریدار
- ۱. اصل شناسنامه و کارت ملی
- ۲. کارت عابربانک برای پرداخت هزینه‌ها
- ۳. سند احراز محل سکونت (سندی که نشان دهد شما ساکن شهری که تعویض پلاک در آن انجام می‌شود هستید. مثل سند قطعی خانه، اجاره‌نامه دارای کد ره‌گیری و هولوگرام، جواز کسب معتبر، گواهی اشتغال به تحصیل فرزندان با ذکر آدرس محل سکونت والدین که به تائید آموزش‌وپرورش منطقه رسیده باشد و…)
- ۴. قبض آب، برق یا گاز محل سکونت که آدرس آن با آدرس سند بالا یکی باشد.
نکته: اسناد مربوط به محل سکونت باید به نام شما، همسرتان یا اگر با والدین زندگی می‌کنید، به نام آن‌ها باشد. در این صورت باید اسناد شناسایی کسی که خانه یا اجاره‌نامه به نام اوست و نسبتش با شما را مشخص می‌کند، همراه خود ببرید.
یکی از شرایط تعویض پلاک آماده‌سازی تمامی مدارک گفته‌شده چه برای فروشنده و چه برای خریدار است؛ بنابراین مدارک لازم جهت تعویض پلاک را حتماً به همراه داشته باشید.
شرایط و مراحل تعویض پلاک خودرو
در این بخش از راهنمای تعویض پلاک به مراحل تعویض پلاک می‌پردازیم. مراحل تعویض پلاک عبارت‌اند از:
مرحله اول: ورود به مرکز تعویض پلاک خودرو
در این مرحله از راهنمای تعویض پلاک، خریدار و فروشنده هر دو باهم باید همراه با خودرو وارد مرکز تعویض پلاک شوید. در بدو ورود، به شما برگه‌ای می‌دهند که در آن شماره نوبت و باجه‌ای که باید به آن مراجعه کنید مشخص‌شده است. خودرو را پارک کنید، به باجه موردنظر مراجعه کرده و مدارک موردنیاز برای تعویض پلاک را تحویل دهید. در باجه مربوطه، فرم‌های مربوطه را پر کنید و هزینه تعویض پلاک و نیز هزینه پست سند و کارت خودرو را که به ترتیب ۱۲۰ هزار تومان و ۳۷, ۷۳۱ هزار تومان (در سال ۱۴۰۰) است بپردازید. همه این هزینه‌ها به‌جز هزینه خلافی، به عهده خریدار خواهد بود. یادتان باشد از شما پول نقد دریافت نمی‌کنند، بنابراین حتماً کارت‌بانکی با خودتان ببرید. به‌طورکلی دریافت هرگونه وجه نقد در این مراکز غیرقانونی است.
مرحله دوم: تائید اصالت خودرو
در مرحله دوم راهنمای تعویض پلاک، پس از پر کردن فرم‌های مربوطه، باجه به شما برگه‌ای را ارائه می‌دهد که باید به کارشناسان و بازرسان مرکز بدهید تا خودروی شما را بازدید کرده و اصالت آن را بررسی کنند. کارشناس برای این کار، تمام مشخصات خودرو را با مشخصات درج‌شده در برگه ازجمله شماره شاسی، شماره موتور و سایر موارد تطبیق می‌دهد. بعد از تائید اصالت خودرو، مجوز فک پلاک قبلی، صدور و نصب پلاک جدید را به شما ارائه می‌دهند. حالا خریدار باید به انبار پلاک برود و پلاک خود را تحویل بگیرد.
مرحله سوم: فک پلاک قبلی و نصب پلاک جدید
به مرحله سوم راهنمای تعویض پلاک می‌رسیم. حالا شما که خریدار هستید باید به انبار مراجعه کنید و پلاک را تحویل بگیرید. در اینجا دو حالت وجود دارد:
حالت اول: اگر قبلاً خودرویی داشته‌اید که پلاک آن آزاد است، می‌توانید دوباره همان پلاک را تحویل بگیرید و روی خودروی جدیدتان نصب کنید. اگر از زمان فک پلاک قبلی شما کمتر از سه سال گذشته است، دیگر هزینه ساخت پلاک ندارید؛ زیرا پلیس تا سه سال پلاک‌های فک‌شده را نگه می‌دارد. اگرچند پلاک آزاد داشته‌اید، از شما خواهند پرسید که کدام‌یک را می‌خواهید روی این خودروی جدید نصب کنید. بعد از انتخاب، اگر پلاک موجود باشد، آن را برایتان نصب می‌کنند و اگرنه، دوباره آن را می‌سازند. برای افرادی که ساکن تهران هستند، تحویل پلاک قدیمی در همان مراکز تعویض پلاک و بلافاصله انجام می‌شود؛ اما برای ساکنان شهرستان یا سایر استان‌ها ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان لازم است تا پلاک برایشان پست شود. اگر از آخرین فک پلاک خودرو شما بیشتر از سه سال گذشته است، باید هزینه ساخت پلاک را پرداخت کنید، چون مجدداً آن را برایتان می‌سازند.
حالت دوم: از قبل هیچ پلاکی ندارید، بنابراین یک پلاک جدید با شماره جدید برایتان نصب می‌کنند.
مراحل تعویض پلاک چقدر طول می‌کشد؟
راهنمای تعویض پلاک بیان می‌کند که به‌طورکلی مراحل تعویض پلاک بسته به مرکزی که مراجعه کرده‌اید و میزان شلوغی آن، ممکن است بیشتر از دو سه ساعت طول بکشد. اگر برای اولین بار است که پلاک می‌گیرید یا پلاک‌های قبلی‌تان آزاد نیستند و روی خودروهای دیگری نصب هستند، حدود یک ساعت برای نصب پلاک جدید زمان نیاز است؛ اما اگر پلاک قبلی‌تان در مرکز موجود باشد، کار راحت‌تر است.
نکته: اگر پلاک قبلی دارید و در مرکز تعویض پلاک دیگری موجود است، می‌توانید با فروشنده مدارکتان را پس بگیرید و به آن مرکز مراجعه کنید؛ اما اگر هزینه موردنیاز آن را بپردازید، همان پلاک قبلی را در همان مرکزی که هستید برایتان می‌سازند. در اینجا خودتان باید حساب‌کتاب کنید که آیا حاضرید دوباره تا مرکز تعویض پلاک موردنظر بروید که مسلماً معطلی بیشتری دارد یا همین‌جا با پرداخت هزینه ساخت پلاک، کار را تمام می‌کنید. درهرصورت به خودتان بستگی دارد. البته این کار هم حدوداً یک‌ساعتی زمان می‌برد، اما احتمالاً پس گرفتن مدارک تعویض پلاک و مراجعه به مرکز دیگر طولانی‌تر خواهد بود.
مدارک لازم جهت شماره‌گذاری وسایل نقلیه وارداتی
- حضور مالک یا نمانده قانونی ایشان به همراه وسیله نقلیه جهت سیر مراحل قانونی.
- اصل مدارک شناسایی معتبر شامل کارت ملی یا شناسنامه مالک و نماینده قانونی.
- ارائه اصل سند خودرو، خودروهای ساخت داخل (سند فروش) و خودروهای وارداتی.
- بررسی و تائید اسناد و مدارک وسیله نقلیه توسط کارشناس حقوقی مستقر در مرکز تعویض پلاک.
- بررسی وضعیت تبصره ۱۳ خودروهای وارداتی.
- بازدید و تائید کاردکس به‌منظور احراز اصالت وسیله نقلیه توسط افسران کارشناس عالی تصادفات و امور فنی بازنشسته و ممهور نمودن کاردکس به مهر و امضاء افسران بازدیدکننده مجاز.
- ارائه مدارک مبنی بر ممفاصا حساب دیوان دولتی.
- تخصیص پلاک به فرد، بر اساس محل سکونت مالک.
- پرداخت هزینه مصوب بابت هزینه نقل‌وانتقال خودرو و صدور و ارسال کارت هوشمند مشخصات خودرو.
هزینه تعویض پلاک خودرو
در این بخش از راهنمای تعویض پلاک به بررسی هزینه مورد نیاز برای تعویض پلاک می‌پردازیم. متأسفانه دیده‌شده که در برخی از مراکز مربوطه در انتهای کار مبلغی به‌صورت نقدی از خریداران خودرو دریافت می‌کنند که دریافت این مبلغ جنبه قانونی ندارد؛ اما در ادامه باهم ببینیم هزینه تعویض پلاک در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ چقدر بوده و چقدر افزایش‌یافته است؟
هزینه تعویض پلاک در سال ۹۹
هزینه تعویض پلاک در سال ۹۹، با ۱۶۰ هزار تومان افزایش نسبت به سال ۹۸، ۲۶۰ هزار تومان بوده که با استفاده از دستگاه کارت‌خوان پرداخت می‌شده است.
هزینه تعویض پلاک در ۱۴۰۰
در سال ۱۴۰۰، خودروها به دودسته کمتر و بالاتر از ۲۰۰ میلیون تومان تقسیم شدند و برای هرکدام از این دودسته، هزینه جداگانه‌ای تعیین‌شده است. خودروهای کمتر از ۲۰۰ میلیون تومان برای تعویض پلاک باید ۲۰۰ هزار تومان بپردازند اما اگر قیمت خودرو موردنظر بالاتر از ۲۰۰ میلیون تومان باشد، مالک آن باید ۳۰۰ هزار تومان بپردازد.
دیگر نکات مهم راهنمای تعویض پلاک
- تمامی هزینه‌ها در این مراکز تنها از طریق کارت‌بانکی قابل پرداخت است، بنابراین در زمان مراجعه، حتماً کارت‌بانکی با موجودی کافی همراه داشته باشید.
- نیاز به تسویه‌حساب عوارض شهرداری نیست. تسویه‌حساب عوارض شهرداری برای دفاتر اسناد رسمی و در زمان انتقال سند لازم است.
- خلافی خودرو از طریق دستگاه POS موجود در مرکز تعویض مربوطه پرداخت می‌شود. این دستگاه‌ها مجهز به بارکد خوان هستند؛ بنابراین نیازی به تسویه خلافی پیش از مراجعه به این مراکز وجود ندارد.
- انتخاب زوج یا فرد بودن پلاک به‌صورت کاملاً تصادفی است و هیچ‌گونه حق انتخابی وجود ندارد.
- در زمان انتقال پلاک درصورتی‌که خریدار چند پلاک آزاد داشته باشد از وی سؤال می‌شود که مایل است کدام پلاک بر روی خودرو موردنظر نصب شود.
- درصورتی‌که خریدار پلاک آزاد دارد اما در مرکزی که به آن مراجعه کرده موجود نیست، دو راه به وی پیشنهاد می‌شود: یا مدارک خودرو پس گرفته شود و خریدار به همراه فروشنده به مرکزی مراجعه کنند که پلاک آزاد در آنجا قرار دارد. یا خریدار باید مبلغ ۵۰ هزار تومان پرداخت کند تا پلاک آزاد در مرکز تعویض پلاک قبلی قیچی شده و در مرکز فعلی یک پلاک جدید با همان شماره صادر شود. این فرایند حدوداً ۱ ساعت زمان می‌برد.
- کل فرآیند مربوطه درصورتی‌که مورد خاصی پیش نیاید حدود ۲ الی ۳ ساعت زمان می‌برد.
- درنهایت از خرید خودرو به‌صورت وکالتی پرهیز کنید؛ زیرا درصورتی‌که به هر دلیلی خودرو مشکل داشته باشد تا انجام مراحل قانونی، خودرو در پارکینگ توقیف می‌شود.