سامانه شاهکار از خدمات جدید الکترونیکی است که عمل احراز هویت شهروندان را به‌صورت غیرحضوری میسر کرده است. در این مطلب از وبلاگ خریدشارژ به بررسی این سامانه، امکانات و ویژگی‌های آن پرداخته‌ایم. با ما همراه شوید.
فهرست مطالب
مقدمه
با توجه به شیوع بیماری کرونا و ضرورت کاهش تردد در سطح شهر، سامانه شاهکار احراز هویت را به‌صورت غیرحضوری انجام می‌دهد و می‌توان احراز هویت در طرح رجیستری، سامانه سجام، دریافت وام، آزادسازی سهام عدالت، کارت سوخت و ثبت‌نام خودرو را از طریق آن انجام داد.
سامانه شاهکار چیست؟
سرویس شاهکار یا شبکه احراز هویت کاربران سامانه‌ای برای حفظ حریم خصوصی و امنیت اطلاعات کاربران در فضای مجازی است که به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده است. به‌موجب آن اپراتورها ابتدا، از طریق سرویس شاهکار به احراز هویت کاربران پرداخته و در صورت درستی اطلاعات آن‌ها اقدام به ارائه خدمات می‌کنند.
خدمات سامانه شاهکار
سامانه شاهکار چه‌کارهایی انجام می‌دهد:
- ثبت سرویس‌های ارتباطی به مشترکانش را اطلاع می‌دهد
- شماره تلفن‌های بنام مشترکین را به اطلاع اپراتورها می‌رساند
- تطبیق شناسه سرویس و شناسه هویتی
- دادن اطلاعاتی از تعداد سیم‌کارت‌های تلفن همراه در اختیار اپراتورها
- واسط بین مراجع تطبیق هویت و اپراتورهای مخابراتی
- اطلاع از سرویس‌های مخابراتی مانند اینترنت پرسرعت تلفن ثابت
۱. تعداد سیم‌کارت‌های تلفن همراه به نام یک فرد
با استفاده از سرویس شاهکار افراد می‌توانند با ارسال کد ملی خود به شماره ۳۰۰۰۱۵۰ یا مراجعه به سایت https://mobilecount.cra.ir تعداد خطوط تلفن همراه و اپراتور مربوطه را استعلام کنند.
۲. اطلاع از سرویس‌های مخابراتی مانند اینترنت پرسرعت تلفن ثابت
سرویس‌های مخابراتی، نظیر:
- اینترنت پرسرعت ADSL
- اینترنت TD-LTE
- اینترنت وایرلس
را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
۳. اطلاعات تلفن ثابت
اطلاعات تلفن ثابت کاربران را در اختیار اپراتورها قرار می‌دهد.
۴. اطلاع به مشترکین درباره ثبت سرویس‌های ارتباطی به نام آن‌ها
یکی از امکانات سرویس شاهکار، ثبت سرویس‌های ارتباطی به نام آن‌ها است. اگر سرویسی با شناسه هویتی فرد در اپراتور ثبت شود، این سامانه، با ارسال پیامکی با سرشماره cra.ir به تمام خطوط فرد، اطلاع‌رسانی می‌کند.
۵. تطبیق شناسه سرویس و شناسه هویتی
با تطبیق شناسه سرویس و شناسه هویتی و مشخص شدن صاحبان سرویس‌های ارتباطی، هر فرد فقط و فقط با استفاده از شماره همراه خود می‌تواند از نرم‌افزارهای موبایل بانک استفاده کند، پرداخت آنلاین انجام دهد، از فروشگاه‌های آنلاین خرید کند و از نرم‌افزارهایی که در آن حریم خصوصی اهمیت دارد، استفاده کند. با این کار امکان کلاه‌برداری و تقلب به حداقل ممکن می‌رسد.
۶. ثبت اطلاعات کاربر در شاهکار
در این بخش از سرویس شاهکار یک کد اختصاصی به کاربر داده می‌شود که در تمام اپراتورها مشترک است. این کد تا زمانی که فعال است، فرد امکان راه‌اندازی اینترنت (رانژه) از طریق شرکت جدید را ندارد؛ حتی اگر پورت تخلیه شده باشد. برای رانژه خط تلفن، شرکت جدید باید کلاسه شاهکار شرکت قبلی را حذف یا غیرفعال کند
مزایای سامانه شاهکار
در این سامانه امکان ارائه خدمات فقط برای صاحبان سیم‌کارت‌های اصلی وجود دارد، این باعث شد که دیگر هیچ فردی نتواند از سیم‌کارت یک فرد دیگری استفاده کند. با استفاده از این سامانه، فقط صاحبان اصلی سیم‌کارت از خدمات ارائه‌شده، بهره می‌برند و هیچ فردی از سیم‌کارت فرد دیگری نمی‌تواند استفاده کند. در این طرح، احراز هویت فرد با کد ملی و شماره سیم‌کارت انجام می‌شود. این کار امنیت بالا برده و امکان سودجویی و کلاه‌برداری را به حداقل می‌رساند.
ازآنجایی‌که سامانه شاهکار به نرم‌افزار دولت متصل شده و طبق گفتگوهایی که بین بانک مرکزی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان تنظیم مقررات رادیویی برگزار شده است، به‌موجب آن هرکدام از طرفین صحبت به توافقاتی رسیدند که به‌وسیله آن شبکه بانکی به جهت احراز هویت کاربران و مشترکین خود با شرایطی که معین شد (قیمت معقول و شرایط خاص) تمایل به استفاده از سامانه شاهکار دارند که به‌واسطه آن‌که احراز هویت کاربران از طریق کد ملی و شماره سیم‌کارت سنجش می‌شود موجب بالا بردن امنیت و دقت به‌عنوان یک مانع برای فعالیت‌های کلاه‌بردار یا هکرها ونیز سودجویان باشد.
این نرم‌افزار از سایت دولت همراه و اپ مارکت‌های ایرانی قابل دانلود و نصب است. اپراتورها نیز قبل از ارائه هرگونه سرویسی به مشترکین خود هویت آن‌ها را از طریق این سامانه ازنظر حقیقی یا حقوقی، ایرانی و یا خارجی بودن بررسی کرده و در صورت تائید درستی اطلاعات در سامانه، اپراتور اجازه ارائه سرویس به مشترکین را دارد.
هزینه استفاده از سامانه شاهکار
استفاده از شاهکار در حال حاضر هزینه‌ای حدود ۳۸۲ تومانی دارد؛ هرچند چند ماه پیش ناظمی معاون وزیر ارتباطات هزینه هر درخواست از شاهکار را ۱۲۰ تومان اعلام کرده بود اما بر اساس مصاحبه‌های نعناکار مدیرکل حقوقی سازمان فناوری اطلاعات ایران این مبلغ ۳۸۲ تومان برای هر درخواست است که البته وزارت ارتباطات مدعی است که این مبلغ نه از جنبه درآمدزایی بلکه به جهت هزینه‌های نگهداری شاهکار اخذ می‌شود.
واگذاری سامانه احراز هویت شاهکار در چه کسب‌وکارهایی صورت می‌گیرد؟
وزارت اطلاعات، در ابتدا اجازه استفاده از داده‌های سامانه شاهکار را در اختیار ۱۰ اپلیکیشن پربازدید (که بیشتر آن اپلیکیشن بانک‌ها بود) و دو پیام‌رسان سروش و گپ قرار داد. بعدها تعداد آن را افزایش داد. دیوار و شیپور نیز در این لیست قرار دارند. شرکت‌هایی که فعالیت اقتصادی داشته و در اقتصاد کشور تأثیرگذار هستند، اجازه استفاده از این سامانه را دارند.
سرویس شاهکار واسطی بین اپراتور مخابراتی و مراجع هویت است که در صورت عبور کاربران از این فیلتر، به سرویس‌های ارائه‌شده دسترسی می‌یابند. در حال حاضر، دولت امکان استفاده از این شبکه احراز هویت کاربران را فقط در اختیار برنامه‌هایی قرار می‌دهد که با جابجایی مالی روبرو هستند.