اگر کلمه چک صیاد به‌تازگی به گوشتان رسیده و دسته‌چکتان قدیمی است تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
سامانه صیاد چیست؟
سامانه صدور یکپارچه دسته‌چک (سامانه صیاد) از ۲۸ شهریور ۱۳۹۶ توسط بانک مرکزی رونمایی شد. هدف از راه‌اندازی سامانه صیاد کاهش آمار چک برگشتی، جلوگیری از صدور دسته‌چک برای افراد بدحساب، کنترل استعلام حساب صادرکننده چک توسط گیرنده و درنتیجه افزایش اعتبار چک در معاملات است.
چک صیاد چیست؟
از اردیبهشت سال۱۴۰۰ چک صیاد جایگزین دسته‌چک‌های قدیمی که در تمام بانک‌ها صادر می‌شد شده است. تمامی چک‌های صیاد صادرشده از بانک‌های مختلف به رنگ بنفش بوده و دارای کد شناسه ۱۶ رقمی هستند و عبارت « کارسازی این چک منوط به ثبت آن در سامانه صیاد است» در پایین آن درج شده است. مهم‌ترین وجه تمایز چک صیاد با چک‌های قدیمی کد یکتای ۱۶ رقمی آن است که امکان استعلام حساب صادرکننده چک را به دریافت‌کننده می‌دهد.
تفاوت‌های دسته‌چک صیاد با چک‌های قدیمی چیست؟
مهم‌ترین تفاوت چک صیاد با چک قدیمی در اعتبار آن است، در دسته‌چک‌های قدیمی چک اعتبار زیادی نداشت؛ هر فرد حتی باوجود چک برگشتی در سوابق خود درصورتی‌که با مسئول شعبه آشنایی داشت به‌راحتی دسته‌چک دریافت می‌کرد و می‌توانست با هر مبلغی و هر تعدادی چک بلامحل صادر کند.
درصورتی‌که در چک‌های صیادی فرد باید حداقل دو سال حساب بانکی با کارکرد بالا داشته باشد و بانک نقشی در صدور دسته‌چک برای وی نداشته و فقط به‌عنوان واسطه درخواست صدور دسته‌چک را در سامانه صیاد ثبت می‌کند. درصورتی‌که فردی دارای چک برگشتی باشد تا زمانی که از سوابق خود رفع سوء اثر نکند نمی‌تواند درخواست چک صیاد کند. دلایل ذکرشده و مزایایی که در ادامه برای چک صیاد می‌خوانیم حاکی از اعتبار بالای چک صیاد دارد.
مزایای چک صیاد چیست؟
از مزایای چک‌های صیاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اختصاص شناسه صیاد(کد۱۶رقمی) به هر برگ چک که حاوی اطلاعات اعتبار صاحب حساب است.
- حذف نقش شعب بانکی در صدور دسته‌چک و جلوگیری از زدوبند افراد با رئیس شعبه.
- ویژگی‌های ظاهری یکسان در چک‌های صیادی(تنها وجه تمایز لوگوی بانک است)
- امنیت بالای چک صیاد(نوع کاغذ و آرم‌های برجسته آن قابل جعل نیست)
- امکان استعلام اعتبار حساب صادرکننده چک و درنتیجه کاهش آمار چک برگشتی
- قابلیت نقد کردن چک در تمام بانک‌های کشور بدون توجه به بانک صادرکننده چک
- تعیین سقف مبلغ چک توسط سامانه صیاد و جلوگیری از صدور چک با مبالغی بیش از توان مالی صادرکننده
- حذف صدور چک در وجه حامل و جلوگیری از خطراتی مانند به سرقت رفتن چک
- حذف چک سفید امضا و خطراتی که برای صادرکننده چک دارد.
شکل ظاهری چک صیاد چگونه است؟
همان‌طور که قبلاً گفتیم رنگ تمام چک‌های صیاد که صادرشده از هر بانکی باشند به رنگ بنفش بوده و دارای شناسه ۱۶رقمی صیاد هستند.
در عکس زیر نمونه چک صیاد بانک مسکن را با تأکید به ویژگی‌های امنیتی مشاهده می‌کنید:
تکلیف دسته‌چک‌های قدیمی چیست؟
طبق اعلام بانک مرکزی دسته‌چک‌های قدیمی که تاریخ صدور آن قبل از مردادماه ۱۳۹۷ است در حال حاضر اعتبار ندارد ولی دسته‌چک‌هایی که از ابتدای شهریور سال۹۷ صادرشده باشند تا زمان اتمام برگ‌های دسته‌چک اعتبار دارند و برای صدور، دریافت و انتقال چک نیازی به ثبت در سامانه صیاد نیست و می‌توانند مانند قبل کارسازی شوند.
نحوه دریافت دسته‌چک صیاد چگونه است؟
شرایط دریافت دسته‌چک برای شخص حقیقی و حقوقی متفاوت است لازم است بدانید: در یک تعریف کلی هر شخص، یک “شخص حقیقی” در نظر گرفته شده است. در شرایطی که شخص به‌عنوان نماینده شرکت، موسسه یا ارگانی فعالیت کند، “شخص حقوقی” نامیده می‌شود.
اشخاص حقیقی که واجد شرایط دریافت دسته‌چک صیاد هستند باید مدارک زیر را به بانک ارائه کنند:
- ارائه کپی از تمامی صفحات شناسنامه فرد متقاضی دریافت دسته‌چک
- به همراه داشتن یک قطعه عکس
- درصورتی‌که فرد دارنده حساب مستأجر باشد لازم است تا یک نسخه کپی شده از اجاره‌نامه را به همراه خود داشته باشد
- به همراه داشتن نسخه فتوکپی از تمامی مدارک شغلی فرد
- به همراه داشتن یکی از قبوض آب ، برق ، گاز و… برای ثبت آدرس دقیق محل سکونت و یا ارائه نسخه فتوکپی از مدرک محل سکونت خود
- به همراه داشتن یک فرد معتبر به‌عنوان معرف خود
پس از ارائه مدارک ذکرشده توسط فرد متقاضی درخواست دسته‌چک، بانک موردنظر درخواست صدور دسته‌چک را در سامانه صیاد بانک مرکزی ثبت می‌کند و درصورتی‌که متقاضی شرایط لازم را دارا باشد دسته‌چک صیاد برای ایشان صادر می‌شود.
شرایط دریافت دسته‌چک صیاد توسط اشخاص حقیقی
- از زمان افتتاح حساب‌جاری او در بانک موردنظر حداقل مدت‌زمان دو سال باید گذشته باشد.
- لازم است تا فرد متقاضی دارای محل سکونت و یا محل کار ثابت باشد.
- فرد متقاضی دارای سابقه بدحسابی و چک برگشتی در گذشته نباشد.
- متقاضی باید یک حساب سپرده بلندمدت با حداقل موجودی ۵ میلیون تومان در بانک موردنظر داشته که حداقل ۶ ماه از زمان بازگشایی آن گذشته باشد.
سامانه صیاد چه امکاناتی دارد؟
تمام مراحل ثبت چک صیاد، دریافت و انتقال آن باید در سامانه صیاد بانک مرکزی ثبت شود.
عملاً دریافت چک از صادرکننده بدون ثبت در سامانه صیاد اعتبار نداشته و چک دریافتی مشمول قانون جدید چک نیست.
از دیگر امکانات سامانه صیاد احراز هویت فرد و استعلام خوش‌حسابی صادرکننده چک است.
روش‌های دسترسی به سامانه صیاد چیست؟
دسترسی به امکانات سامانه صیاد از روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم:
- ثبت، استعلام و تائید چک صیاد با استفاده از اینترنت بانک
- ثبت، استعلام و تائید چک صیاد با استفاده از برنامه‌های موبایلی مورد تائید سایت شاپرک مانند ساد۲۴
روش احراز هویت در سامانه صیاد چگونه است؟
جهت ثبت چک صیاد، تائید، دریافت و انتقال آن ابتدا باید هویت شما در سامانه صیاد بانک مرکزی مشخص شود این کار به کمک ورود اطلاعات یکی از کارت‌‌های بانکی کاربر انجام می‌شود که دو نکته در آن وجود دارد:
- کارت‌بانکی موردنظر باید دارای رمز دوم و رمز پویا باشد.
- شماره سیم‌کارت موجود در تلفن همراه که در سامانه وارد می‌شود به نام فرد باشد.
پس از واردکردن کد ملی، شماره تلفن همراه و مشخصات کارت‌بانکی سایت شاپرک به‌طور خودکار مبلغ ۱۲۰۶ ریال از حساب شما کسر می‌کند و احراز هویت شما ثبت خواهد شد.
روش استعلام چک صیادی چگونه است؟
در استعلام چک صیاد با واردکردن شناسه ۱۶رقمی می‌توان به خوش‌حسابی صادرکننده چک پی برد و درصورتی‌که فرد دارای چک برگشتی باشد از قبول چک خودداری کرد.
- استعلام چک صیاد از روش‌های زیر امکان‌پذیر است:
- استعلام چک صیاد از طریق ارسال شناسه ۱۶ رقمی به سرشماره 701701 (قالب ارسال پیامک : کد ۱۶ رقمی صیادی*۱*۱)
- استعلام چک صیاد از سامانه بانک مرکزی به نشانی www.cbi.ir
- استعلام چک صیاد از طریق اینترنت بانک و برنامه‌های موبایلی مانند ساد۲۴
با توجه به اینکه سامانه پیامکی هزینه بربوده و هر استعلام ۱۵ دقیقه زمان می‌برد بهترین روش نصب برنامک‌های موبایلی مانند ساد۲۴ است.